Dişler Neden Çürür?
Diş çürümesi niçin kaynaklanır sorusuna verilebilecek en iyi yanıt ağız ve diş sağlığına yeterince itina göstermemek olacaktır. Ağız ve dişlerin bakımı tertipli olarak yapılmadığı takdirde hali hazırda ağzımızda bulunan bakterilerin sayısı artarak diş yüzeyine yapışacak ve diş üstünde delikler oluşacaktır. Bu asit üreten bakterilerin artmasındaki ana sebepler ise yiyeceklerden sonrasında dişlerin fırçalanmaması, diş ipi ile dişler içinde kalan yiyecek artıklarının temizlenmemesi, şekerli ve asitli besin tüketimi, sigara kullanması benzer biçimde ömür tarzımızı gerçekleştiren alışkanlıklar gelmektedir. Diş çürüğü sıklıkla dişin sert dokusu olan mine, onun altındaki dentin ve kimi zamanda kök yüzeyini örten sert dokunun yıkılması olayıdır. Genellikle karbonhidratlı yiyeceklerin(şeker, nişasta vb.) , kola ve benzeri şekerli gazlı içecekler, kek, çikolata vb. bilhassa yapışkan gıdaların diş yüzeyinde uzun zaman kalmasıyla oluşmaktadır. Ağızda mevcud bakteriler bu besin artıkları ile beslenmekte ve bu mikroorganizmalar sayeinde asit üretilmektedir. Bir zaman sonrasında bu asidik ortam dişin sert dokularında yıkıma sebep olup diş çürüklerini oluşturmaktadır. Ağızda bulunan bakterilerden oluşan bakteri plağı, şekerli ve unlu yiyeceklerin ağızda kalan artıklarından asit oluşturabilmektedir. Bu asitler, dişlerin mineral dokusunu çözerek dişin minesinin bozulmasına ve sonuçta da diş çürüğünün başlamasına ve diş hekimlerinin kavite dedikleri oyuklara niçin olmaktadırlar.
Çürük En Çok Kimlerde Görülür?
Şekerli ve unlu yiyeceklerle bakterilerin buluşması sonucunda çürükler oluştuğuna göre herkes için bir tehlike var demektir. Ancak beslenmelerinde karbonhidratlı ve şekerli yiyeceklerin oranı çok yüksek olanlar bir de sularında florür oranı çok düşükse çok daha fazla çürük tehlikesi altındadırlar. Bakteri plağı tarafından oluşturulan asite karşı tükürük doğal bir savunma mekanizması oluştursa da tek başına çürüğü önleyemez. Tükürük akışını ve miktarını azaltan hastalıklar ya da ilaçlar da çürük oluşumunu hızlandırmaktadırlar.
Diş Çürüğü Önlenebilir mi?
Günümüzde diş çürüklerini tamamen engelleyebilecek deva yahut aşı hemen hemen bulunmamış olsa da tertipli ve faal fırçalamanın, önleyici uygulamalar ile desteklendiği durumlarda sıhhatli dişlere haiz olmak mümkündür. Sabah kahvaltısından sonrasında ve akşam yatmadan ilkin dişlerin fırçalanması ve her gün diş ipliğinin tertipli kullanılması en etken yoldur. Yiyecek artıkları en oldukca dişlerin çiğneme yüzeylerindeki girintilerde ve dişlerin birbirine değdiği ara yüzeylerde biriktiği için, müsait diş fırçası seçilmelidir. Diş hekimi kontrollerinin tertipli aralıklarla yapılması çürüğün erken dönemde yakalanması için en iyi yoldur.
Diş Aşınmaları
Hayat süresince dişlerimiz pek oldukca kimyasal ve fizyolojik etkenlere maruz kalmaktadır. Bunun neticesinde dişlerde çürük, travma ve aşınmalar meydana gelebilmektedir. Diş aşınmaları abrazyon, atrizyon, abfraksiyon ve erozyondur. Atrizyon, fonksiyonel yada fonksiyon dışı hareketlerde, arada herhangi bir madde olmadan, dişlerin temasta olduğu bölgelerde, olup biten fiziksel erozyon olarak tanımlanır. Abrazyon, ağız içinde yabancı cisimlerin dişlerle teması kararı oluşan diş aşınmasıdır. Abfraksiyon, sentrik dışı okluzal kuvvetlerin kole bölgesinde yarattığı gerilme kuvvetlerinin niçin olduğu kama şekilli lezyonlardır. Erozyon, fizyolojik yada mikrobik tesir olmaksızın, ağza giren asitlerin diş dokusunda yarattığı yitik olarak tanımlanmaktadır.
Dişeti Hastalıkları (Periodontal Hastalıklar)
Periodontal hastalıklar dişeti ve dişleri destekleyen öteki dokuları etkileyen iltihabi hastalıklardır. Erişkinlerde diş kayıplarının p`inden periodontal hastalıklar sorumludur. Bu hastalıklar erken dönemde teşhis edildiklerinde rahat ve başarıya ulaşmış bir biçimde tedavi edilebilirler. Periodontal hastalıklar dişeti iltihabı (gingivitis) ile başlar. Yani gingivitis periodontal hastalığın erken dönemidir. Bu dönemde dişetleri kanamalı, kırmızı ve hacim olarak büyümüştür. Erken dönemde oldukça fazla hastalık vermeyebilir. Tedavi edilmezse rahatsızlık periodontitise ilerleyerek dişeti ve dişleri destekleyen çene kemiğinde geriye dönüşsüz hasar oluşturabilir. Periodontitis periodontal rahatsızlıkların daha ilerlemiş bir safhasıdır. Dişleri destekleyen öteki dokularla beraber çene kemiğinde de hasar oluşur. Hastalık ilerledikçe dişler sallanmaya başlar, hatta çekime gidebilir.
Dişeti çekilmesi
Popülasyonun büyük bir kısmında görülen diş eti rahatsızlıklarından biri diş eti çekilmesidir. Diş eti çekilmesi, dişi çevreleyen kemiği örten diş eti dokusunun muhtelif sebeplerden ötürü konumunun değişerek diş kök yüzeyinin açılmasıdır. Diş eti çekilmesi, güzel duyu ve duyarlılık şikâyetlerine sebep olabilen ve fazlaca sık karşılaşılan bir problemdir. Dişeti çekilmesi çoğu zaman tedavi edilmeyen diş hastalıklarının ve oluşan diş taşlarının temizlenmemesinden ötürü kaynaklanmaktadır. Diş eti çekilmesi tedavi edilmediğinde ilerleyerek sonucunda diş yitirilmesine sebep olabilir. Diş eti çekilmesi tedavilerinde koruyucu, geçinmek edici ve/yada cerrahi yöntemler kullanılmaktadır.
Diş Hassasiyeti
Dentin aşırı hassasiyeti yada diş hassasiyeti yaygın bir diş problemidir. Diş eti çekilmesi ve diş minesi aşınması şeklinde yaygın problemlerin kararı olarak vakit içinde gelişebilen bir durumdur. Diş hassasiyeti sıklıkla 20 - 50 yaş içinde görülür. Diş hassasiyeti, dişin daha yumuşak iç bölümü olan "dentin" açığa çıktığında başlayabilir. Dentin diş minesi ve dişetlerinin altında bulunur. Binlerce mikroskopik kanal dentin içerisinden diş merkezine doğru gider. Dentin açığa çıktığında, dış tetikleyiciler (soğuk bir meşrubat şeklinde) dişin kırılgan bölgelerini uyararak dişte kısa süreli rahatsızlığa yol açabilirler. Asitli yemek yahut içeceklerin tertipli olarak tüketilmesi dişin minesini aşındırır ve dişlerde duyarlılık oluşmasına niçin olur. Bu durumdan şikayetçi olmamak için asitli yemekleri sınırı olan sayıda tüketmek gerekir. Diş ve diş eti yapıları kişiler içinde farklılık gösterir. Bu nedenle üreticiler birbirinden değişik diş fırçaları üretirler. Eğer kırılgan dişleriniz var ise ve sert diş fırçası kullanıyorsanız dişlerinize zarar verme olasılığınız oldukça yüksektir. Bu mevzuda diş hekiminizin tavsiyesine başvurun. Yanlış diş fırçası kullanımının yanı sıra oldukça sert diş fırçalama da dişlere zarar verir. Bazı kişiler dişlerini daha sert bir biçimde fırçalayarak daha iyi temizlediklerini yahut dişlerinin daha beyaz olacağını zannederler. Oysa bu diş ve diş etlerine zarar vermekten başka bir işe yaramaz. Dişlerini sıkan yahut gıcırdatan kişilerde diş hassasiyetinin görülmesi oldukça yaygın bir durumdur.
Ortodonti
Ortodonti, diş hekimliğinin diş ve yüz düzensizliklerinin teşhis ve tedavisi ile ilgilenen uzmanlık dalıdır. Ortodontik tedavi her yaşta uygulanabilir. Eğer, iskeletsel bir problem yoksa ve sadece dişlerde çapraşıklık varsa bu bozukluklar, her yaşta ortodontik tedavi ile düzeltilebilir. Hastanın yaşı sadece hareketin ve tedavinin süresini etkiler. Ancak, iskeletsel bir sorun varsa, ergenlik döneminin sonuna kadar bu bozuklukların tedavisi ortopedik tedavi yaklaşımları ile düzeltilebilir. Yetişkin dönemde ise bu tarz iskeletsel sorunlar, ortognatik cerrahi operasyonlar ile beraber yürütülen ortodontik tedavi ile düzeltilebilir.
